حتما تاکنون به گوشتان رسیده است که خوردن نان سنتی، چیپس، و … می تواند مضر و سرطان زا باشد. اما، احتمالا نمی دانید که علت آن چیست ؟ پاسخ این سوال، اکریل امید است.
بنابراین، اطلاعاتی در مورد خطرات اکریل امید و اینکه چگونه می توانید احتمال آسیب دیدن توسط آن را کاهش دهید. در این مقاله آورده شده است. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
فهرست مطالب
- آکریل آمید چیست ؟
- خواص و ویژگی
- اثرات بالقوه آکریل امید بر سلامتی
- عملکرد صنایع غذایی برای کاهش اکریل آمید
- نحوه کاهش اکریل آمید در منزل
- کاربرد و موارد استفاده از آن
- سخن آخر
- سوالات متداول
آکریل آمید چیست ؟
آکریل آمید (acrylamide) یک جامد بی رنگ، بی بو و کریستالی است که در صورت ذوب شدن می تواند به شدت واکنش نشان دهد. در صورت گرم شدن، بخارهای تیز آزاد می کند.
acrylamide، یک ماده شیمیایی است که هنگام پختن غذاهای نشاسته دار مانند سیب زمینی و نان در دمای بالا (< 120 درجه سانتیگراد) ایجاد می شود.این دسته از مواد غذایی عبارتند از :
- غذا های پخته شده
- سرخ شده در روغن
- کباب شده
- تست شده
- برشته شده
acrylamide، عمداً به غذاها اضافه نمی شود. این، یک محصول جانبی طبیعی فرآیند پخت و پز است و همیشه در غذای ما وجود دارد.
این ماده، در طیف وسیعی از غذاهای زیر یافت می شود.
- سیب زمینی سرخ شده و سبزیجات ریشه دار
- چیپس
- نان تست
- کیک
- بیسکوییت
- غلات
- قهوه
خواص و ویژگی آکریل آمید
مهم ترین و اصلیترین ویژگی های اکریل امید در جدول زیر آورده شده است.
| فرمول شیمیایی | C3H5NO |
| جرم مولکولی | 71.079 g·mol−1 |
| دانسیته | 1.322 g/cm3 |
| نقطه ذوب | 84.5 °C |
| نقطه جوش | —- |
| حلالیت در آب | 390 g/L |
اثرات بالقوه آکریل آمید بر سلامتی
مطالعات آزمایشگاهی بر روی حیوانات نشان می دهد، که آکریل امید برای حیوانات سرطان زا است.البته، دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که این ماده، می تواند برای انسان نیز سرطان زا باشد. توصیه ما به شما این است که تا حد امکان، مقدار اکریل امید مصرفی را کاهش دهیم.
عملکرد صنایع غذایی برای کاهش آکریل آمید
صنایع غذایی کارهای زیادی را برای شناسایی و اجرای اقداماتی جهت کاهش سطح acrylamide در مواد غذایی انجام داده است. این راه کار می تواند، شامل محدود کردن تشکیل آکریل امید در انواع غذاها و فرآیندها است.
در حال حاضر، تمامی اپراتورهای تامین کننده مواد غذایی ملزم به رعایت ایمنی جهت کاهش اکریل امید در مواد غذایی هستند.
نحوه کاهش آکریل آمید در منزل
جهت کاهش اکریل آمید در خانه نکات زیر را رعایت بفرمایید.
- توصیه می شود که :
مواد غذایی نشاسته ای هنگام سرخ کردن، پختن و برشته شدن، رنگ زرد طلایی یا روشن داشته باشند.
- از نگهداری سیب زمینی خام در یخچال اجتناب کنید. زیرا، تصور می‌شد این عمل، می‌تواند منجر به تشکیل قندهای اضافی شود که پس از سرخ شدن و برشته شدن سیب‌زمینی می‌تواند به آکریل آمید تبدیل شود.
مطالعات اخیر، توسط کمیته سمیت مواد شیمیایی در غذا، محصولات مصرفی و محیط زیست (COT) بررسی شده است، نشان داده است که نگهداری خانگی سیب زمینی در یخچال در مقایسه با ذخیره سازی در یک مکان خنک و تاریک، پتانسیل تشکیل اکریل آمید را افزایش نمی دهد. بنابراین، اگر می‌خواهید از هدر رفتن مواد غذایی جلوگیری کنید، می‌توانید آن را در یخچال یا در یک مکان خنک و تاریک نگهداری کنید.
کاربرد و موارد استفاده از آن
مهم ترین و اصلی ترین کاربردهای اکریل آمید شامل موارد زیر می شود.
- تولید مواد شیمیایی و مواد آلی
- لنزهای تماسی
- صنعت کاغذ سازی (در تولید خمیر کاغذ کاربرد دارند.)
- فراوری سنگ معدن
- در تصفیه فاضلاب، تخلیه آب از تصفیه خانه و فرآیندهای صنعتی کاربرد دارد.
- صنعت نساجی (پارچه های پرس دائمی)
- صنعت رنگ و چسب (آکریل امید و پلی آکریل امید در تولید رنگ و مواد آلی استفاده می شود.)
- به عنوان یک معرف آزمایشگاه
- صنعت لوازم آرایشی-بهداشتی
- به عنوان عامل تزریق کننده شیمیایی و تثبیت کننده خاک برای ساخت تونل ها استفاده می شود.
- تولید پلی آکریل آمید (آکریلیک امید به صورت صنعتی برای تولید پلیمرهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. ژل پلی اکریل آمید در صنعت پزشکی و بیوشیمی کاربرد دارد.)
سخن آخر
آکریل آمید (به انگلیسی: Acrylamide) یک ترکیب آلی با فرمول C3H5NO است. این ماده جامد، به صورت مایعی سفید رنگ و بی بو در محیط ظاهر می شود.
اکریل آمید، به صورت طبیعی در غذاهای گیاهی وجود دارد. البته شکل مصنوعی آن، به منظور استفاده در کاربردهای صنعتی استفاده می شود. اصلی ترین کاربرد اکریل امید، استفاده از آن به عنوان پیش ساز جهت تولید پلی آکریل آمید است.
سوالات متداول
آکریل امید چیست؟
اکریل آمید یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در محصولات غذایی نشاسته ای در طول پخت و پز روزانه در دمای بالا ایجاد می شود. این احتمال وجود دارد که آکریل امید از زمان شروع پخت و پز در غذا وجود داشته باشد. این ماده عمدتاً از قندها و اسیدهای آمینه (عمدتاً آسپاراژین نامیده می شود) که به طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود دارد، تشکیل می شود. واکنش شیمیایی که باعث این امر می شود به عنوان واکنش میلارد شناخته می شود. این همان واکنش شیمیایی است که غذا را قهوه ای می کند و بر طعم آن تأثیر می گذارد. اکریل آمید همچنین کاربردهای صنعتی غیر غذایی گسترده ای دارد و در دود تنباکو وجود دارد.
آیا آکریل امید برای انسان مضر است؟
گزارش برنامه ملی سم شناسی در مورد مواد سرطان زا، بر اساس مطالعات انجام شده بر روی حیوانات آزمایشگاهی که آکریل امید در آب آشامیدنی به آنها داده شد، به طور منطقی پیش بینی می شود که اکریل آمید یک سرطان زا برای انسان باشد.
منبع
https://www.food.gov.uk/safety-hygiene/acrylamide